Taal is machtig mooi. Woorden die, op een rij gezet, bij de hoorder van alles oproepen. Verstaat-ie de tekst, dan hebben we – zo heet dat nu eenmaal – communicatie. Verstaat-ie het niet, dan hebben we miscommunicatie. Ook leuk.
Dat zal Samira Ben Laloua beamen. Zij heeft waardering voor chaos, zo hoorden we uit haar essay. Ze zette punt 1 – waardering voor chaos en experiment – in haar voordracht kracht bij met lekker wollig geformuleerde stellingen. Complexiteit, tijdelijkheid, wanorde, context en connectiviteit. De ene nog niet verteerd, of de volgende wrong zich al naar voren.Wij houden waarschijnlijk van dissidente meningen. Het standbeen wordt ook wel eens moe onder het gewicht van de eigen vooringenomenheid, dus laten we ons graag op het andere zetten. Chaos en experiment tenslotte, rieken naar avontuur, maar scheppen ook verwarring, zo bleek. Begrepen we Samira eigenlijk helemaal? Hadden we het essay niet beter eerst gelezen? En nog eens, en nog eens? En herkenden we in haar werk eigenlijk wel de zelfgeformuleerde beginselen? Had ze niet beter het betoog ondersteund met concrete, zichtbare voorbeelden voor de visueel ingestelden? Enfin, verbaal hoog inzetten en dan nog eens overeind blijven tussen gretige, naar Verlichting snakkende toehoorders, dat is ook niet niks. Gelukkig had Samira een achterban, of liever een voorhoede, die vragen en kritiek vanuit de zaal onmiddellijk pareerde, terwijl ze zelf nog naar het antwoord zocht. Daar nam ze de tijd voor, zoals het hoort.
Hadden we het goed begrepen, dan was zij voorstander van grotere autonomie voor het ontwerp. Niet dienen maar domineren. Ter meerdere eer en glorie van individu en onderstroom. Tegen machtsmisbruik door markt en media, merkten we bij punt 4, democratisering van design. Maakt het volk zich meester over de techniek, dan zal het geen cent meer willen uitgeven aan de specialist, en in een handomdraai de eigen vakantiefoto tot ontwerp bewerken en als postzegel verzenden. Analoog aan de medische zorg, waar de huisarts op termijn brodeloos zal raken, doordat de assertieve patiënt zelf virtueel zijn diagnose weet te stellen. Dat baarde Samira overigens geen zorgen. Integendeel. Het biedt de vakman denkruimte en de mogelijkheid zich te concentreren op betekenis en ontwikkeling. Hij hoeft zich niet langer te verliezen in het zoeken naar oplossingen voor andermans problemen en het doorwroeten van technische handleidingen, maar zal autonoom en vrij filosoferend functioneren in zelfvoorzienende allianties, zo stelde ze.Free at last.
Toch leken we het maar half te begrijpen.
Bart de Haas